Valeriaan informatie

Werkzame stoffen valeriaan

De wortels van de valeriaanplant is het enige deel wat gebruikt wordt medicinale werkzaamheden. Alleen de wortels van een twee- of driejarige plant worden gebruikt. De wortel wordt geoogst as de blaadjes van de plant verdord zijn; in september en oktober. Je kunt de wortel vers gebruiken maar hij kan ook gedroogd worden bij 40 graden Celcius. De samenstelling van de werkzame stoffen kan bij valeriaanplanten enorm verschillen. Het is afhankelijk van de ouderdom van de plant, de groeiplek, de groeicondities, de subspecies en de variëteiten. De belangrijkste stoffen in valeriaan zijn: 20 soorten etherische oliën, 10 soortrenvaleprotiaten, drie soorten aminozuren en acht soorten alkaloïden en het furanofuraan lignaan hydroxypinoresinol. In minder belangrijke mate bevat het fenolzuren, flavonoïden, sterolen, looizuur, mierezuur, azijnzuur, appelzuur, choline, enzymen, suikers, hars en organische zuren.
In zeer kleine hoeveelheden wordt valeriaanwortel als smaakmaker gebruikt in vruchtendranken, banketproducten, ijs en snoep. Voor het medicinale effect kun je thee van de wortel zetten.

Valeriaan als kalmeringsmiddel

Valeriaan heeft een kalmerend en ontspannend effect op het zenuwstelsel. Het heeft in de hersenen een soort tegenovergesteld effect als caffeïne. Stoffen in valeriaan werken als GABA-versterkend middel. GABA is een neurotransmitter die zorgt voor een angst- en stresswerende werkzaamheid. Daarnaast zorgen andere stoffen in valeriaan ervoor dat GABA wordt aangemaakt. Deze neurotransmitter is niet alleen actiever maar ook meer aanwezig in de hersens, na inname van valeriaan. Hierdoor werkt valeriaan goed om angsten te bestrijden. Overdreven rusteloze zenuwimpulsen van andere hersenonderdelen worden verminderd door de valeriaanwortel. Door deze krachtige medicinale werkzaamheid is het een effectief middel bij een groot aantal indicaties. Een fytotherapeut kan het voorschrijven bij:

• Stress, zenuwachtigheid, rusteloosheid, prikkelbaarheid, jachtigheid, overwerkt-zijn,
• Blad valeriaan / Bron: Randy Nonenmacher, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Hartkloppingen,
• Spanningshoofdpijn, migraine, duizeligheid,
• Oorsuizingen, ziekte van Meniere,
• Prikkelhoest, hoge bloeddruk, astma, zenuwpijn,
• Angsten, examenvrees, plankenkoorts, angst voor sollicitatiegesprek,
• Hysterie, paniek, overdreven emotionaliteit,
• Overdreven bezorgdheid, snel in staat van opwinding geraken,
• Intellectuele overspannenheid, depressiviteit na intellectuele overinspanning,
• Concentratieproblemen,
• Veminderd coördinatievermogen,
• Negatieve effecten van alcohol,
• ADHD vanaf 4 jaar,
• Ontwenning van kalmerende middelen zoals benzodiazepinen,
• Ontwenning van nicotine,
• Verhoogde schildklierwerking,
• Overgangsklachten, spanningen vlak voor de menstruatie.

Valeriaan als slaapopwekkend middel

Valeriaan bevordert de slaap. Deze werking is het best als het gedurende twee tot vier weken wordt ingenomen. De eerste keer na inname is het niet waarschijnlijk dat het direct goed werkt. Het mooie aan valeriaan is dat je gewoon helder weer opstaat; je hebt geen ´kater´ zoals van sommige andere slaapmiddelen. Daarnaast leidt het niet tot gewenning; je hebt er niet steeds meer van nodig en kunt er niet verslaafd aan raken. Hierdoor wordt het ingezet bij:

• Problemen met inslapen,
• Na hectische dagen/langdurig eentonig werk zoals computerwerkzaamheden en studeerperioden,
• Angsten,
• Doorslaapproblemen of het ´s nachts wakker liggen nadat je een paar uur hebt geslapen,
• Vaak ´s nachts wakker worden.

Valeriaan bij krampen in darmen, nek en spieren

Deze plant is niet alleen goed voor de psychische rust maar heeft ook rustgevende kwaliteiten op het fysieke vlak. Valeriaan is een krampopheffend en spierontspannend middel. Het werkt vooral ontspannend op de nekspieren. Bovendien verhoogt het de galaanmaak waardoor de spijsvertering beter verloopt. Krampen en spanningen zijn vaak het gevolg van stress. Om deze medicinale effecten wordt valeriaan voorgeschreven bij:

• Spijsverteringsstoornissen:
• Maagdarmkrampen, nerveuze maag, kolieken,
• Spastische colon of prikkelbaredarmsyndroom,
• Winderigheid, constipatie en diarree.
• Spierkrampen en -spanningen:
• Nekpijn,
• Rusteloze benen, gespannen spieren, motorische onrust,
• Menstruatiepijn.

Overige medicinale werkingen

De rustgevende en slaapverbeterende eigenschappen zijn het meest belangrijk voor valeriaan. Daarnaast zijn er een aantal secundaire werkingen waarvan het goed is ze te kennen als je valeriaan gebruikt. Je kunt valeriaan uiteraard ook speciaal voor deze indicaties gebruiken:

• Omdat het de kransslagaders verwijdt wordt het gebruikt tegen nerveuze hartklachten,
• Aangezien het een anafrodisiac is wordt het gebruikt door mensen met overmatig libido,
• Daar het een slijmoplossemnd middel is kun je meer vrijelijk ademhalen,
• Vanwege de diuretische werking worden oedemen verminderd.

Raadpleeg een fytotherapeut

Wie valeriaan als geneeskrachtig middel wilt gebruiken wordt aangeraden een consult te nemen bij een fytotherapeut. Valeriaanextracten en medicijnen in de vorm van moedertincturen, poeders, nebulisaat, vloeibaar extract, zalf, creme en capsules dienen alleen op voorschrift van bevoegden gebruikt te worden. Een fytotherapeut kan je daarover meer vertellen net als over de eventuele bijwerkingen en interacties met andere medicijnen of kruiden. Daarnaast bestaan er heilzame combinaties met kruiden. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt gebruikt in de fytotherapie.

Disclaimer

Informatie op deze website kan niet worden beschouwd als vervanging van een consult of een behandeling bij een arts!

Alle informatie is met grote zorgvuldigheid samengesteld. Er wordt naar gestreefd de informatie up-to-date te houden. Natuurpraktijk Burch.Heer is echter niet aansprakelijk voor enige directe of indirecte schade die zou kunnen ontstaan door het gebruik van de hierin aangeboden informatie of het zonder doktersadvies wijzigen, stoppen of aanpassen van een behandeling.